IJzerkoekjes – Recept

IJzerkoekjes zijn knapperig van buiten, heerlijk smeuïg van binnen en ze hebben een kaneelachtige smaak. Deze nét niet gare koekjes kennen hun oorsprong in Vlaardingen en zijn om je vingers bij af te likken. In dit artikel deel ik mijn ijzerkoekjes recept, zodat je deze nostalgische koekjes eenvoudig zelf maakt. Ik gebruik Zeeuwse bloem in plaats van tarwebloem voor de ijzerkoekjes. Zeeuwse bloem werkt goed voor krokante koekjes.

Met dit ijzerkoekjes recept maak je 25-30 koekjes.

Wat zijn ijzerkoekjes?

IJzerkoekjes zijn bekende koekjes uit Vlaardingen. De koekjes danken hun naam aan de gietijzeren bakplaat waarop ze traditioneel worden gebakken. Deze Vlaardingse ijzerkoekjes worden kort en heet gebakken. Hierdoor zijn ze knapperig van buiten en van binnen nog net niet helemaal gaar. Dat maakt ze juist zo lekker!

Ontstaan ijzerkoekjes

Het verhaal gaat dat een Vlaardingse bakker in de 19e eeuw voor het eerst ijzerkoekjes maakte. Steeds meer bakkers namen uiteindelijk het recept over en gingen de lekkernij verkopen. Toch doet ook een ander verhaal de ronde, namelijk dat de ijzerkoekjes ook al voor de 19e eeuw bekend waren. In de archieven is dit koekje namelijk ook al in de 18e eeuw terug te vinden, waar ze door Vlaardingse vissers werden meegenomen op zee. Dit omdat het koekje meerdere dagen lekker bleef. Kortom, een handige lekkernij om mee te nemen.

Heb ik een ijzerkoekjes plaat nodig?

Voor traditionele Vlaardingse ijzerkoekjes wordt een ijzerkoekjes plaat gebruikt. Dankzij deze bakplaat krijgen de koekjes hun karakteristieke ruitje aan beide kanten. De meeste mensen hebben deze specifieke bakplaat niet thuis. Je kunt natuurlijk een ijzerkoekjes plaat kopen. Maar kan je ook zonder deze geruite ijzeren plaat ijzerkoekjes bakken? Gelukkig wel! Een wafelijzer (voor fijne wafels) werkt ook prima voor het bakken van de ijzerkoekjes. Laat het wafelijzer dan tijdens het bakken openstaan en keer het koekje halverwege om. Als je het ijzer dicht doet, worden de koekjes te dun. 

Hoe Vlaardingse ijzerkoekjes bewaren?

Je maakt 25-30 ijzerkoekjes met dit recept. De koekjes zijn handig om uit te delen, maar wil je de koekjes niet direct opeten? Luchtdicht verpakt kun je ze zeker een week bewaren op kamertemperatuur. Invriezen is ook mogelijk voor 2-3 maanden.

Zelf ijzerkoekjes bakken 

Doe de boter, beide soorten basterdsuiker, het kaneelpoeder en zout in een kom en meng door elkaar. Meng het water erdoor en voeg tot slot de Zeeuwse bloem toe. Kneed het tot een deeg, verpak het in plasticfolie en laat het minimaal 1 uur rusten in de koelkast.

Kneed het deeg kort door en rol het daarna op een licht bebloemd werkblad uit tot een dikte van 5-7 millimeter (meer informatie hierover: deeg uitrollen). Steek of snijd er ovaalvormige koekjes van zo’n 8 centimeter lang uit. Leg ze tot gebruik opzij. Het deeg dat overblijft kun je opnieuw uitrollen en uitsteken.

Verwarm de ijzerkoekjes plaat op matig vuur en vet hem licht in. Bak de ijzerkoekjes ongeveer 2 minuten, keer ze om en bak ze nogmaals zo’n 2 minuten. Laat ze afkoelen op een rooster. De binnenkant van de Vlaardingse ijzerkoekjes hoeft niet helemaal gaar te zijn.

Foto: Saskia Lelieveld