Spekkoek maken – Recept

Spekkoek is een lekkernij die bij velen op de to-bake lijst staat, maar waar het simpelweg nooit van komt. Het duurde bij mij ook even voordat ik aan de slag ging met deze cake-achtige koek, maar het was alle tijd en moeite uiteindelijk meer dan waard. Spekkoek maken kan heel ingewikkeld lijken, maar dat valt reuze mee. Het belangrijkste is dat je een goed recept gebruikt én er voldoende tijd voor neemt.

Dit recept is afkomstig uit het Basisboek Indonesisch van Francis Kuijk. In dit zeer complete kookboek vind je 130 Indonesische recepten, allen voorzien van foto’s en een zeer duidelijke stap-voor-stap uitleg. Mijn favoriete hoofdstuk is dat met zoete recepten, waar ook dit spekkoek recept in staat.

Wat is spekkoek?

Spekkoek is een smaakvolle lekkernij met een onmisbare opbouw: dunne laagjes cake in twee verschillende kleuren wisselen elkaar af. Spekkoek zet je niet even snel op tafel, de koek wordt namelijk laagje voor laagje gebakken. In het traditionele spekkoek recept wordt de cake opgebouwd met een bruin en licht beslag. 

Waar komt spekkoek vandaan?

Spekkoek is een traditionele Indische cake. Indische spekkoek is licht zoet en kruidig, dankzij kruiden uit Indonesië zoals kaneel, nootmuskaat, kruidnagel en kardemom. In Indonesië is deze lekkernij bekend onder verschillende namen, zoals spekuk of lapis legit. De koek is ontstaan tijdens de koloniale tijd in Nederlands-Indië, maar de exacte oorsprong van de spekkoek is niet helemaal duidelijk en er doen veel verschillende verhalen de ronde. 

Vandaag de dag is spekkoek in Indonesië te vinden in allerlei smaken en varianten. In Nederland zijn we vooral bekend met de naturel variant die we in dit spekkoek recept maken, maar ook de groene pandan spekkoek groeit aan populariteit. Voor deze groene pandan spekkoek kun je pandanextract toevoegen aan het naturel beslag. Meer weten over pandan? Lees mijn pandan cake recept.

Waar komt de Nederlandse naam spekkoek vandaan?

Waarom heet spekkoek spekkoek? De naam spekkoek is te danken aan de afwisselende laagjes van cake, die doen denken aan spek. Leuk weetje: vroeger bedoelde men iets heel anders als er gesproken werd over spekkoek. In Nederland werd hier vroeger namelijk een pannenkoek gebakken in varkensvet mee bedoeld. Tegenwoordig denken de meeste mensen bij spekkoek toch direct aan deze Indische laagjescake.

Waar is spekkoek van gemaakt?

Spekkoek is niet gemaakt van spek, maar van boter, eieren, suiker en bloem gecombineerd met diverse specerijen. Voor het maken van spekkoek heb je wel wat ingrediënten nodig, maar je kunt alles wat je nodig hebt gewoon vinden in de supermarkt. Voor authentieke specerijen kun je ook een bezoekje brengen aan de toko. 

Zelf gebruik ik geen anijs in dit spekkoek recept. Ben je hier juist dol op? Dan kun je dit uiteraard gewoon toevoegen. Ik heb het daarom wel in de ingrediëntenlijst opgenomen als optioneel ingrediënt.

5 tips voor een heerlijke spekkoek 

Nog 5 handige tips van Francis: 

• Hoe meer lagen je bakt, hoe hoger de cake in de springvorm komt. Het is dus nodig om de plaats van de cake in de oven aan te passen om verbranding te voorkomen.
• Hoe dunner, hoe lekkerder. Dit geldt voor de laagjes tijdens het bakken (max. ½ cm hoogte) én voor de plakjes tijdens het serveren (max. 1 cm dikte).
• Je kunt spekkoek heel goed bewaren in de vriezer. Snijd de cake in kleinere porties en wikkel iedere portie in een dubbele laag aluminiumfolie. Makkelijk en lekker, want zo heb je altijd een heerlijk stuk spekkoek bij de hand.
• In koudere klimaten kan de spekkoek hard zijn. Denk bijvoorbeeld aan alle boter in de cake, die wordt hard bij kou. Zorg er daarom in ieder geval voor dat de spekkoek op kamertemperatuur is als je hem serveert.
• Sneller een lekkere smeuïge en zachte spekkoek serveren? Je kunt ervoor kiezen om de oven voor te verwarmen tot 100-150°C als de kamertemperatuur te laag is. Draai de oven uit en verwarm de cake 15 tot 20 minuten in de oven of tot de spekkoek zacht en smeuïg is. Zelf leg ik de verpakte porties cake op de verwarming.

Spekkoek recept: zelf Indische spekkoek maken

Met dit recept zet je zelf de lekkerste spekkoek op tafel. Dit spekkoek recept bestaat uit twee delen: eerst leg ik je uit hoe je het beslag maakt. Vervolgens lees je stap voor stap hoe het bakken in zijn werk gaat.

Beslag maken voor spekkoek

Verwarm de oven voor tot 180 °C. Bekleed de bodem van een springvorm van 22-24 centimeter met bakpapier.

Klop de boter glad en luchtig in een keukenmachine. Klop vervolgens de eidooiers samen met de boter. Voeg de suiker beetje bij beetje toe, 2 eetlepels per keer. Mix alles goed door na iedere toevoeging. Het totale mixen duurt minstens 10 minuten.

Klop in een schone kom de eiwitten tot stijve pieken. Spatel de opgeklopte eiwitten voorzichtig door het botermengsel. Spatel vervolgens geleidelijk, 3 eetlepels per keer, de bloem door het beslag. 

Verdeel het beslag in twee gelijke delen over twee kommen. Meng de specerijen door het beslag in een van deze kommen. Zeef de specerijen boven de kom en spatel alles voorzichtig door het beslag. Het resultaat is een kom met een licht beslag en een gekruid, andere kleur beslag. Het beslag met de kruiden is wat donkerder van kleur.

Spekkoek bakken

Eerste laag op bodem van de springvorm bakken

Schep een deel van het lichte beslag op de bodem van de springvorm en verdeel dit gelijkmatig zodat de hele bodem bedekt is met een dun laagje (dit kun je goed doen met de achterkant van een lepel of met een paletmes). Kijk hoeveel lepels beslag je hiervoor nodig hebt, het laagje mag niet dikker dan ½ cm zijn. Bak deze laag 4 tot 6 minuten (of meer) tot hij goudbruin en gaar is.

Laagje voor laagje bakken

Haal de springvorm met dit dunne laagje cake uit de oven en zet het bovenste grill-element aan. Vervolgens voeg je een laagje van het gekruide, bruine beslag toe. Schep dezelfde hoeveelheid gekruid beslag voorzichtig en zorgvuldig op de gebakken naturellaag. 

Is het beslag te dik om goed uit te smeren zonder de cakelaag eronder te beschadigen? Verdeel het beslag dan in kleinere delen over de eerste laag. Laat dit een halve minuut staan zodat het beslag een beetje smelt door de warmte. Hierna kan je het makkelijker verspreiden. Denk eraan: houd bij iedere laag net zoveel opscheplepels / dezelfde hoeveelheid beslag aan als bij de eerste laag!

Zet de springvorm in de oven en bak de tweede laag 4 minuten onder de grill of tot die goudbruin en gaar is. Herhaal dit steeds en wissel af tussen het naturelbeslag en het gekruide beslag tot het beslag op is.

Spekkoek afbakken

Verander de stand van de oven van de bovenste grill naar boven- en onderwarmte op 150 °C. Zet de cake in de oven en bak hem in 10 tot 15 minuten af. Dek, tijdens het afbakken, de bovenkant van de cake af met aluminiumfolie als je niet wilt dat die nog verder kleurt.

Laat de spekkoek helemaal afkoelen voordat je de springvorm verwijdert. Snijd en serveer de koek in dunne plakjes.

Nieuwsgierig geworden naar Basiskookboek Indonesisch? Kijk hier voor meer informatie!

Foto: Erik Spronk