Bakpapier is een echte held en redder in de keuken. Heel wat baksels zouden niet heelhuids op tafel terechtkomen zonder de hulp van een velletje bakpapier. Gebak bevat vaak vet en suiker en die hebben de neiging om te blijven plakken aan een bakvorm of bakplaat. Een stukje bakpapier in je bakvorm neemt die stress weg. Bovendien scheelt bakpapier je ook nog eens heel wat schrob- en boenwerk en je bakvormen en -platen gaan veel langer mee.
In dit artikel vertel ik je alles over bakpapier. Wat is bakpapier eigenlijk, wat kun je ermee en zijn er goede alternatieven als je geen bakpapier in huis hebt?
Wat is bakpapier?
Bakpapier is onmisbaar in de keuken van een thuisbakker. Het wordt voornamelijk gebruikt om te voorkomen dat voedsel aan bakvormen of een bakplaat blijft kleven tijdens het bakken. Bakpapier wordt gemaakt van gebleekt papier en heeft een coating die voorkomt dat voedsel aan het oppervlak blijft plakken.
Anti-plak coating
Het meeste bakpapier dat in Nederland wordt verkocht, krijgt een coating van een laagje siliconen om plakken tegen te gaan. Siliconen die op deze manier gebruikt zijn, zijn in principe veilig voor de gezondheid. Sommige merken bakpapier gebruiken voor deze anti-plakfunctie nog steeds een kleine hoeveelheid pfas, teflon of quilon. Deze stoffen zijn voor het gebruik in bakpapier goedgekeurd en worden dus als veilig voor je gezondheid beschouwd. Voor het milieu zijn deze stoffen wel schadelijk. Op de verpakking zal altijd vermeld zijn welke stoffen gebruikt zijn. Lees dus altijd goed de kleine lettertjes. Het meeste bakpapier kun je veilig gebruiken tot een temperatuur van 220-230 °C.
Kan je bakpapier hergebruiken?
Het is niet aan te raden om bakpapier te hergebruiken, omdat er dan meer kans is op het vrijkomen van eventuele schadelijke stoffen. Wil je het bakpapier niet steeds weggooien, dan kun je beter kiezen voor een duurzaam alternatief. Meer daarover lees je verderop in dit artikel.
Wit of bruin bakpapier?
Wit bakpapier wordt altijd met chemicaliën gebleekt. Het bleken heeft in principe geen functie. De meeste mensen vinden gewoon dat het er mooier uitziet. Een heel klein deel van deze bleekmiddelen blijft achter in het papier. Het zijn geen grote hoeveelheden en ze zullen in principe geen nadelige gevolgen voor je gezondheid hebben. Wil je dat toch liever niet, dan kun je het beste kiezen voor bruin papier. Dit papier krijgt geen bleekbehandeling en bevat dus geen extra chemische stoffen.
Bakpapier gebruiken in bakvorm
Als je bakpapier gebruikt in een bakvorm is het toch handig om de vorm eerst in te vetten. Dat lijkt dubbel werk, maar is het niet. Je bakpapier blijft door het invetten netjes tegen de bodem en de wand plakken en gaat niet opbollen of los zitten. Zo weet je dus zeker dat er geen beslag tussen het papier en je vorm in gaat zitten en de boel toch vast blijft plakken in de vorm.
Lees meer over het invetten en bekleden van bakvormen met bakpapier.
3 tips voor bakpapier gebruiken
- In de magnetron: Bakpapier met een siliconen laagje kun je ook veilig in de magnetron gebruiken. Leg het onder je eten of leg een stukje bakpapier als dekseltje bovenop je kom of bord om spatten te voorkomen. Dat scheelt weer extra schoonmaakwerk.
- Niet te heet: Bakpapier is hittebestendig, maar wel tot ongeveer 220°C. Een iets hogere temperatuur kan het wel hebben, maar houd de randjes goed in de gaten. Het papier wordt bij een hoge temperatuur wel snel bros. Let op: bij hogere temperaturen kan bakpapier ook vlam vatten. Gebruik bakpapier daarom zeker niet op open vuur zoals je gaspit, barbecue of onder een gloeiend hete ovengrill.
- Niet in de airfryer: Gebruik liever geen bakpapier in de airfryer. Het papier houdt de luchtcirculatie tegen waardoor je een minder resultaat krijgt. Los bakpapier kan bovendien gaan rondfladderen, tussen het verwarmingselement terechtkomen en vlam vatten.
Geen bakpapier in huis? Alternatieven voor bakpapier
Het overkomt elke thuisbakker weleens: vlak voor je je bakvorm wilt vullen, merk je dat je bakpapier op is. Help! Wat kun je doen als je oven al aanstaat en je beslag gemixt klaarstaat? Gelukkig zijn er een paar handige alternatieven voor bakpapier. Grote kans dat je een of meerdere van deze alternatieven in je keuken hebt staan.
- Gebruik aluminiumfolie, maar vet het wel goed in. Anders verplaats je het probleem en blijft je gebak vastplakken aan het folie. Aluminiumfolie kan wel makkelijker afbladderen bij hogere temperaturen, dus houd daar rekening mee als je je baksel uit de oven haalt.
- Boter, olie en bloem to the rescue! Vet je bakplaat of bakvorm in met boter of olie en bestrooi het met een dun laagje bloem. Klop de overtollige bloem uit je vorm. Dit laagje vormt een natuurlijke anti-aanbaklaag en is een prima alternatief. Je hebt alleen wat meer schoonmaakwerk na het bakken.
- Heb je een (siliconen) bakmat in huis, dan kun je die gebruiken op je bakplaat. Een vorm bekleden gaat wat lastiger. Je kunt bakmatten wel eventueel op maat knippen zodat ze op jouw bakplaat en in jouw oven passen.
- Snackpapier is ook goed te gebruiken in plaats van bakpapier.
Snackpapier als bakpapier alternatief
Snackpapier: In het schap bij het bakpapier ligt ook snackpapier. Dit papier is dubbellaags: de eerste laag absorbeert tijdens het bakken vocht en vet, de tweede laag houdt het vocht en vet tegen. Zo worden je snacks lekker knapperig, en minder vet zonder dat je oven vies wordt.
Waxpapier is papier met een dunne coating van was. Deze coating maakt het papier water- en luchtdicht. Het wordt gebruikt om bijvoorbeeld kaas, cake en sandwiches vers te houden. Gebruik het niet in de oven. Dan gaat de was smelten en kan het papier vlam vatten.
Duurzaam alternatief: herbruikbare bakmat
Wil je liever niet telkens papier weggooien? Dan kun je ook een siliconen bakmat of teflon herbruikbaar bakvel op je bakplaat leggen tegen het vastplakken van koekjes of gebak. Als je kiest voor een geperforeerd bakmatje wordt de bodem van je gebak door de luchtcirculatie extra knapperig en goed gebakken. Een geperforeerd bakmatje gebruik ik graag voor bijvoorbeeld tartelettes of soezen.
Waar kun je bakpapier nog meer voor gebruiken?
Bakpapier kun je gebruiken om te voorkomen dat eten aan een bakvorm, bakplaat of ovenschaal blijft plakken. Maar wist je dat bakpapier ook op andere manieren van pas komt in de keuken?
- Gebruik bakpapier als ‘handvat’ om gemakkelijker je cake of gebak uit een vorm te nemen. Zorg ervoor dat het bakpapier aan twee of meer kanten van de vorm een stukje overhangt. Na het bakken kun je de cake aan de overhangende stukken bakpapier zo uit de vorm tillen.
- Rol je deeg uit tussen twee vellen bakpapier. Zo blijft het nooit meer aan het aanrecht of je deegroller plakken en hoef je geen extra bloem te gebruiken. Meer uitrol tips? Lees meer over deeg uitrollen.
- Maak een cornetje! Rol van een driehoekig stukje bakpapier een klein spuitzakje (cornetje) om je gebak of dessert mooi te versieren. Voor stap voor stap uitleg, lees je dit artikel: cornetje vouwen.
- Maak een pakketje om en papillote in de oven je vis, kip of groente lekker sappig en geurig te houden. Vouw het pakketje goed dicht om ervoor te zorgen dat de stoom tijdens het bakken niet ontsnappen.
Bakpapier of herbruikbare bakmatjes kopen?
Heb je geen bakpapier meer in huis? Of wil je het bakpapier vervangen door een duurzamer alternatief? Bij Baktotaal vind je zowel bakpapier als siliconen bakmatten en teflon bakmatjes.
Dit artikel is geschreven door Dosia Brewer
