Ontbijtkoek Recept

Een ontbijtkoek is een koeksoort met ontzettend veel smaak. Deze koeksoort staat bekend om zijn vele variaties en evenveel verschillende benamingen. Zo wordt de ontbijtkoek in bepaalde delen van Nederland en in Vlaanderen ook wel peperkoek of honingkoek genoemd.

Omdat deze koeksoort hier erg populair is, wordt vaak gedacht dat deze koek hier is ontstaan en dat de traditionele ontbijtkoek Nederlands is. Maar wist je dat de eerste bronnen over de geschiedenis van de peperkoek teruggaan naar het oude Egypte? Deze ‘honingkoek’ werd gemaakt van granen, specerijen en honing. We vinden deze zoete koek niet alleen terug in het oude Egypte, maar ook bij de Grieken en Romeinen.

Wil je zelf een traditionele ontbijtkoek maken? Met dit ontbijtkoek recept maak je een echte, zelfgemaakte ontbijtkoek. Houd er rekening mee dat een ontbijtkoek maken minimaal twee dagen kost. Het deeg moet namelijk tussendoor rusten. Van deze zelfgemaakte ontbijtkoek kunt je ongeveer 15-20 plakjes snijden.

Ontbijtkoek maken: wat heb je nodig?

Voor dit ontbijtkoek recept heb ik samengewerkt met Baktotaal Bouwhuis. Daar vind je een paar onmisbare ingrediënten en materialen die je nodig hebt bij het maken van de lekkerste ontbijtkoek!

Vorm voor ontbijtkoek

De bakker maakt ontbijtkoek in grote (vaak houten) vormen. Na het bakken worden de grote koekplakken in repen gesneden en zo ontstaan de kenmerkende ontbijtkoeken zonder korst aan de zijkant. Dat de traditionele vormen van hout zijn heeft een specifieke reden: hout geleidt warmte veel minder goed dan bijvoorbeeld metaal, waardoor de koek heel gelijkmatig en mooi kan rijzen, zonder dat het aan de zijkant te hard gebakken wordt.

Thuis is het lastig om het op deze manier te doen. Je kunt zelf een vorm van bijvoorbeeld beukenhout in elkaar timmeren, maar een makkelijkere manier is het gebruik van een siliconen vorm (bijvoorbeeld deze). Ook deze vorm geleidt de warmte iets minder goed dan een metalen vorm, waardoor de koek gelijkmatiger rijst. De koek wordt in het midden wel iets hoger dan aan de zijkant, daar is als je slechts 1 ontbijtkoek wilt bakken weinig aan te doen. Je kunt er na het bakken voor kiezen om de zijkanten eraf te snijden, zodat de koek eruit ziet als de bekende ontbijtkoek van de bakker. Maar zelf laat ik die altijd gewoon zitten.

Koekzoet

Om zelf een ontbijtkoek te bakken die net zo lekker is als van de bakker heb je enkele grondstoffen nodig die je waarschijnlijk niet standaard in huis hebt. Één daarvan is koekzoet. Koekzoet is eigenlijk een soort kunsthoning en wordt zoals de naam al zegt vooral gebruikt voor koek. Niet alleen voor ontbijtkoek, maar ook voor bijvoorbeeld taaitaai of ouderwetse pepernoten kan koekzoet gebruikt worden.

Je kunt in plaats van koekzoet ook honing gebruiken. De koek krijgt dan ook een intense honingsmaak en wordt zo meer een honingkoek. Ook heel lekker.

Bakpoeder

Daarnaast gebruik je in dit ontbijtkoek recept twee soorten bakpoeder. Gewoon bakpoeder en vulkaan bakpoeder. Dat is een krachtig bakpoeder op basis van ammoniumcarbonaat met een snelle en explosieve werking. Dat verklaart ook direct de naam. Voor de echte ontbijtkoekstructuur is dit bakpoeder echt onmisbaar. Andere proefbaksels met enkel gewoon bakpoeder en/of baking soda werden niet zo mooi als deze versie met vulkaanbakpoeder.

Geheime bakkerstip voor de lekkerste ontbijtkoek

Nog een bakkerstrucje voor een lekkere zelfgebakken ontbijtkoek is het verwerken van een klein stukje oude ontbijtkoek in het deeg. Door de oude koek mee te koken krijgt de ontbijtkoek een extra lekkere structuur en het verbetert de malsheid van de koek. Je kunt dit ook achterwege laten, de structuur wordt dan net iets anders. Gebruik dan de eerste dag slechts 75 milliliter water in plaats van 100 milliliter.

Variëren met ontbijtkoek recept

In dit recept heb ik de bovenkant van de koek bedekt met parelsuiker. Je kunt deze ook achterwege laten en het deeg bovenop bestrijken met wat koffiemelk voor een mooie glans. Of bedenk het deeg met gemengde noten of stukjes gekonfijte gember. Het is ook heel lekker om (gewelde) rozijnen, gekonfijte sinaasappelschil of stukjes gember op de tweede dag door het ontbijtkoek deeg te mengen.

Zelf ontbijtkoek maken

Het maken van een ontbijtkoek neemt twee dagen in beslag. Nadat je het deeg hebt gemaakt, moet je dit namelijk minimaal 24 uur laten rusten.

Deeg voor ontbijtkoek maken – Dag 1

Doe de roggebloem in een kom en zet deze opzij. Doe de koekzoet, verkruimelde ontbijtkoek en het water in een steelpan en breng dit al roerend aan de kook. Laat het mengsel op middelhoog vuur 1-2 minuten koken. Giet het kokende mengsel op de roggebloem en kneed het door met een handmixer met deeghaken of een standmixer met de platte menghaak tot een plakkerig deeg. Haal het deeg met behulp van een deegkrabber uit de kom, verpak het in plasticfolie en laat het minimaal 24 uur rusten in de koelkast.

Ontbijtkoek maken – Dag 2

Verwarm de oven voor op 180 °C. Vet de siliconen cakevorm in met bakspray en bekleed de bodem en twee zijkanten met bakpapier. Vet ook het bakpapier in met wat bakspray.

Haal het deeg uit de koelkast en doe dit in een kom. Het afgekoelde deeg is steviger en stugger geworden. Zeker als je een handmixer gebruikt, is het handig om het deeg eerst even in stukjes te snijden. Voeg de honing, het water en de azijn toe en kneed tot deze opgenomen zijn in het deeg. Voeg vervolgens de speculaaskruiden en beide soorten bakpoeder toe en kneed door tot alles opgenomen is.

Doe het deeg in de vorm. Omdat het deeg erg plakkerig is kun je het beste natte handen en/of een deegkrabber gebruiken. Druk het deeg met een natte hand plat, bestrooi het met de parelsuiker en druk deze licht aan. Bak de ontbijtkoek 45-50 minuten. Haal de warme ontbijtkoek vervolgens met behulp van het bakpapier uit de vorm en laat het afkoelen op een rooster. Luchtdicht verpakt op kamertemperatuur kun je de ontbijtkoek goed bewaren.

Dit artikel is gemaakt in samenwerking met Baktotaal Bouwhuis