Zelf brood bakken: hoe doe je dat?

Hoe kun je zelf brood bakken? Er zijn momenteel ontzettend veel mensen op zoek naar een antwoord hierop: er wordt wel 400% meer online gezocht naar ‘zelf brood bakken’ dan normaal gesproken! Ik heb daarom een aantal goede én duidelijke tips voor je op een rijtje gezet, zodat je makkelijk zelf brood kunt maken. Zelfs als je dat nog nooit gedaan hebt. Zo heb je altijd brood in huis, je huis ruikt heerlijk en wees eerlijk, niets is toch zo lekker als versgebakken brood

Goed afwegen

Ga je zelf bakken, dan is het erg belangrijk om de juiste hoeveelheden te gebruiken. Bij koken kun je creatief zijn, maar houd bij bakken altijd het recept aan.

• Gebruik een weegschaal die op de gram nauwkeurig weegt
• Gebruik de weegschaal ook voor de vloeistoffen
• 1 gram staat gelijk aan 1 milliliter

Laat je niet verleiden om bij een plakkerig deeg meer bloem of meel toe te voegen dan staat aangegeven. Dit geeft het brood een andere structuur en dat willen we niet.

Goed kneden

Zelf brood kneden is een leuk werkje, maar je moet er wel de tijd voor nemen. Waarom? Door het brooddeeg te kneden, ontwikkel je gluten in het deeg. Dankzij gluten kan het deeg rijzen en wordt het deeg lekker luchtig. Vraag je je dus af: hoe maak je deeg luchtig? Dit doe je door het brooddeeg goed te kneden.

Je bent zeker 10-15 minuten bezig met brood kneden, voordat het goed is. Kun je het deeg uitrekken tot een dun vliesje, zonder dat het scheurt? Dan is het deeg klaar!

Juiste rijstijden aanhouden

Je wilt natuurlijk mooi, luchtig deeg als je zelf brood bakt. Het is belangrijk dat je het deeg goed laat rijzen voordat je het bakt. Dit is erg belangrijk voor de smaak en textuur van het brooddeeg. Dek het deeg goed af zodat het niet uitdroogt en zet het op een tochtvrije, warme plek. Zorg dat je het deeg voldoende tijd geeft om te rijzen. 

Begin bij de basis

Zelf brood bakken is onwijs leuk om te doen en je kunt er veel mee variëren. Gevulde broodjes, feestbroden, suikerbroden en gerezen bladerdeeg: het zijn slechts een paar voorbeelden van broodbakken. Heb je nog niet veel ervaring met zelf brood maken? Begin dan altijd bij de basis.

Start niet gelijk met ingewikkelde vormen, gedraaide broden of gevuld brood. Begin met een basisrecept voor brood. Je kunt bijvoorbeeld een simpel volkorenbrood bakken of zelf zachte witte bolletjes maken. Heb je de basis van het broodbakken onder de knie? Dan kun je eindeloos variëren met broodrecepten voor gevorderden.

Geduld

Dit is waarschijnlijk de meest lastige tip: heb geduld. Lang genoeg kneden, twee keer brood laten rijzen, goed bakken tot het brood gaar is en het versgebakken brood ook niet te snel snijden. Heb je genoeg geduld, dan wordt dat zeker beloond met een lekker zelfgebakken brood, vers uit de oven.

Veelgestelde vragen over zelf brood bakken

Waarom moet brooddeeg rijzen?

Deeg laten rijzen is erg belangrijk voor de smaak en textuur van zelfgebakken brood. Tijdens het rijzen produceert het gist of de zuurdesem kooldioxide. Dit zorgt voor een mooi luchtig en goed gerezen brood. Hoe langer en langzamer je brooddeeg laat rijzen, des te lekkerder de smaak en textuur van het brood. Veel (zuur)desembroden zijn zeker 24 uur ‘onderweg’ voordat ze uiteindelijk gebakken worden. Een voorbeeld hiervan is dit stokbrood recept.

Let op: brooddeeg kneden helpt bij het rijzen. Door goed kneden ontwikkelt het deeg gluten, waardoor het deeg luchtig kan worden en blijven.

Hoe deeg laten rijzen?

Het rijzen van deeg bestaat meestal uit 3 delen: de voorrijs, de narijs en de ovenrijs. 

Deeg laten rijzen: de voorrijs

De voorrijs wordt ook wel de bulkrijs genoemd. Dit is de eerste rijs na het kneden van het brooddeeg. Het deeg is dan nog een geheel en zit vaak in een kom of bak. Zorg dat het deeg goed afgedekt is, zodat het niet kan uitdrogen. Deeg afdekken kan het beste met plastic folie, een vochtige theedoek of een deksel. 

Heb je een oven met rijsstand? Dan kan je het deeg rijzen in de oven op deze stand. Heb je een oven zonder rijsstand? Zet dan een schaal met heet water in de oven (die uitstaat) en zet het ovenrooster hierboven. Zet (de kom met) het deeg op het rooster, sluit de oven en laat het rustig rijzen. Let op dat je het deeg niet te heet laat rijzen, daardoor kan het gist juist minder goed werken.

Deeg laten rijzen: de narijs

Na de voorrijs vorm je het deeg tot het uiteindelijke brood (of broodjes). Hierna krijgt het deeg zijn tweede rijs: de narijs. Ook hier is de juiste temperatuur belangrijk. Voor een normaal en relatief snel brood houd je een warme temperatuur van 20-30 °C aan. Het brood laten rijzen duurt dan ongeveer een uur zijn. Wil je het brood langer laten rijzen, dan verlaag je de temperatuur. Zorg dat je het brooddeeg opnieuw goed afdekt om uitdrogen te voorkomen. 

Tip: laat je het brood rijzen in een vochtige omgeving, zoals een rijskast bij de bakker of een oven met daarin een schaal heet water? Dan droogt het brood niet snel uit en is afdekken niet nodig.

Brood bakken: de ovenrijs

Tijdens het bakken vindt de laatste rijs plaats: de ovenrijs. Daarin krijgt het brood zijn uiteindelijke vorm. Vaak wordt er aan het begin van het broodbakken stoom toegevoegd in de oven. Hierdoor vertraagt de korstvorming van het brood en kan het brood zo goed mogelijk rijzen.

Kan je deeg laten rijzen in koelkast?

Wil je het brooddeeg langer laten rijzen? Dan moet de temperatuur omlaag. Je kunt het deeg laten rijzen op kamertemperatuur, maar in veel gevallen moet het deeg zelfs in de koelkast om het rijsproces af te remmen. 

Als ik dit in één van mijn broodrecepten toepas, dan staat dat er uiteraard bij, maar ook met bestaande recepten kun je experimenteren met een lagere rijstemperatuur en dus een langere rijstijd. Voorbeelden van recepten waarbij het deeg in de koelkast rijst zijn deze gevulde broodjes en dit baguette recept.

Wanneer is het deeg genoeg gerezen?

Hoe weet je of brooddeeg voldoende gerezen is? Over het algemeen moet het volume van het deeg verdubbeld zijn. Je kunt het ook testen door voorzichtig met een vinger op het deeg te drukken. Veert het deeg heel langzaam terug, dan is het goed genoeg en kan het brood gebakken worden. 

Wat is het beste gist voor brood bakken?

Ga je brood bakken? Dan kun je verse of gedroogde gist gebruiken. Het voordeel van gedroogde gist is dat het langer houdbaar is en makkelijker te verwerken. Je kunt het direct met de andere ingrediënten mengen. In dit artikel over gist lees je alles over de verschillen tussen vers en gedroogd gist, en hoe je de hoeveelheid gist berekent.

Hoe kan ik zelfgebakken brood bewaren?

Zelfgebakken brood heeft geen meelverbeteraars of andere toevoegingen, en lijkt hierdoor sneller oud te worden dan gekocht brood. Ik heb een paar handige tips om lang te genieten van je zelfgebakken brood:

• Wil je het brood in sneetjes eten? Laat het brood afkoelen en snijd het dan direct. Het gesneden brood kun je dan per boterham invriezen (in papier of plastic).
• Wil je een heel brood invriezen? Stop een vers brood zo snel mogelijk, in zijn geheel, in de vriezer na het afkoelen.
• Wil je een ingevroren brood gebruiken? Haal het ’s ochtends uit de vriezer en laat het ontdooien. Maak de buitenkant licht vochtig met water en warm het brood in 8-12 minuten op 180°C op. Zo smaakt het nog heerlijk vers.
• Heb je toch oud brood? Dit kun je perfect gebruiken voor wentelteefjes, broodpudding of paneermeel.

Heerlijke broodrecepten

Zachte witte bolletjes bakken

Eén van de bekendste bolletjes zijn deze zachte witte broodjes. Wil je witte kadetjes of witte puntjes? Maak ze dan iets langwerpiger.

Het recept om zelf zachte witte bolletjes te bakken vind je hier.

Volkoren rozijnenbrood

Dit is eigenlijk een heel simpel volkorenbrood, dat verrijkt is met rozijnen en een vleugje kaneel. Dit rozijnenbrood is heerlijk met enkel een laagje roomboter of met een plak oude kaas. Wil je gewoon volkorenbrood, laat dan de rozijnen en kaneel achterwege. Check hier het volkoren rozijnenbrood recept!

Kwarkbroodjes

Het deeg voor deze broodjes is verrijkt met kwark, wat de broodjes een extra rijke en lekkere smaak geeft. Met de vulling kun je variëren, bijna alle gedroogde (zuid)vruchten zijn geschikt om te verwerken in dit recept. In plaats van kleine kwarkbroodjes kun je ook 1 groot kwarkbrood bakken. Bak het brood dan 35-45 minuten op 200 °C. Het kwarkbroodjes recept vind je hier!

Soda brood

Wil je echt snel brood bakken, dan is soda bread daar perfect voor. Je hoeft dit deeg bijna niet te kneden, het hoeft niet te rijzen en kan dus gelijk de oven in. Er wordt namelijk geen gist gebruikt in dit brooddeeg, maar baking soda gecombineerd met een zuur. Het enige nadeel van dit brood is dat het heel snel oud wordt. Dit brood moet je echt zo vers mogelijk eten. Mijn soda bread recept vind je hier.