Dadels zijn een heerlijk tussendoortje en ook een fijn ingrediënt om in de keuken te gebruiken. Lekker sticky, zoet en zacht: met dadels kun je alle kanten op. In dit artikel vertel ik je alles over dadels: waar ze vandaan komen en welke soorten er zijn. Maar ook wat je er allemaal mee kunt maken en hoe je ze in een recept verwerkt.
Wat zijn dadels?
Dadels zijn vruchten van de dadelpalm en ze behoren tot de steenvruchten, net als nectarines, perziken en kersen. Dat betekent dat je in het midden van de zachte, zoete vrucht een harde pit vindt. Je haalt het makkelijkste de pit eruit door de dadel in de lengte open te snijden. Je kunt de lange, slanke pit er dan gemakkelijk uit wippen.
Waar komen dadels vandaan?
Dadels groeien aan dadelpalmen en de dadelpalm groeit alleen in warme gebieden. Van oorsprong komt de dadel uit het Midden-Oosten. De vrucht is misschien wel de oudste vorm van door mensen geteeld fruit. De dadelpalm is heel goed bestand tegen droogte en dadels zijn vruchten die je perfect mee kan nemen tijdens een lange reis door de woestijn.
De meeste dadels worden ook tegenwoordig nog in het Midden-Oosten of in Noord-Afrika geteeld. Maar je vindt ook plantages op andere, warme, plekken ter wereld. Denk bijvoorbeeld aan plekken in de Verenigde Staten, zoals Californië.
Zijn dadels gezond?
Dadels bevatten veel vezels, vitamine A en B en mineralen zoals selenium, kalium, magnesium, ijzer en zink. Er zitten ook verschillende soorten antioxidanten in dadels, zoals flavonoïden, carotenoïden en fenolen. In dat opzicht zijn dadels dus gezond te noemen.
Dadels bevatten wel behoorlijk veel suikers. Die suiker vind je in de dadel in de vorm van fructose, een fruitsuiker. Deze natuurlijke suikers komen ook terug in andere fruitsoorten. Fructose is niet beter of slechter voor je dan ‘gewone’ suiker. Maar door de vezels in de dadel zal je bloedsuikerspiegel minder schommelen dan wanneer je normale suiker binnenkrijgt.
Hoeveel calorieën dadels bevatten? Een gemiddelde gedroogde dadel van ongeveer 8 gram bevat zo’n 23 kcal. Een dikke Medjoul dadel levert rond de 66 kcal op, ongeveer evenveel als een blokje chocolade.
Verse dadels of gedroogde dadels
Dadels beginnen als geelgroene vruchten en worden bruiner en gerimpelder wanneer ze verder rijpen. Dat komt doordat ze steeds meer vocht verliezen. Eet je verse dadels, dus nog als groengele vruchten, dan zijn ze iets zoet, sappig en crunchy. Een beetje zoals een peer.
Deze verse dadels kun je niet overal kopen in Nederland. Toch zie je soms wel ‘verse dadels’ in de supermarkt. Maar dit zijn meestal grote Medjoul dadels, die al iets gerijpt en gedroogd zijn. Ze zijn al wat verrimpeld en bruin van kleur, en zachter en zoeter dan de groengele vrucht. Je bewaart deze het beste in de koelkast en ze blijven dan een paar weken goed.
Als dadels nog langer rijpen in de zon, verliezen ze nog meer vocht en worden ze gedroogde dadels genoemd. De meeste dadels die je in Nederland kunt kopen, zijn de gedroogde dadels. Deze vruchten worden net zo lang aan de boom gehouden tot de zon het meeste vocht heeft laten verdampen. Gedroogd zijn dadels veel langer houdbaar dan vers. Goed afgesloten kun je ze maandenlang bewaren.
Zo kies je de beste dadels
Verse dadels moeten vol en zacht zijn met een rimpeltje hier en daar, en een zachte glans. Gedroogde dadels mogen meer rimpels hebben en wat steviger aanvoelen. Koop nooit dadels die er dof uitzien en helemaal hard en uitgedroogd zijn. Mocht je toch met harde dadels aan de slag moeten in de keuken, dan kun je ze 5-10 minuten in heet water laten wellen om ze weer wat sappiger te maken.
Verschillende soorten dadels
Er zijn ontzettend veel verschillende soorten dadels, wel zo’n 200 verschillende soorten. Ga je naar het Midden-Oosten en wil je dadels kopen, dan zal er ook altijd gevraagd worden welke soort je wilt. Elke soort heeft een eigen smaak, textuur en geur.
Tegenwoordig kun je bij de Midden-Oosterse supermarkt en online heel veel verschillende soorten dadels kopen. Ik zet er een aantal voor je op een rijtje die je zeker eens moet proberen:
- Ajwa dadels: een iets kleinere donkerbruine gerimpelde dadel. De smaak is mild en fruitig.
- Sukkary dadels: een kleine, vrij gladde en lichtbruine dadel die heel zoet en aromatisch is.
- Mabroom dadels: een stevige, grote donkerbruine, langwerpige dadel die vrij zoet smaakt met een hint van drop.
- Khudri dadels: een middelgrote donkerbruine, iets gerimpelde dadel die lekker chewy is en een diepe karamelsmaak heeft.
- Safawi dadels: een middelgrote donkerbruine, iets gerimpelde dadel met een zachte smaak en een hint van koffie.
- Halawi dadels: een vrij kleine, amberkleurige, iets gerimpelde dadel met een honingachtige karamelsmaak.
Dadelpasta en dadelsiroop
Naast dadels zijn ook dadelpasta en dadelsiroop veel gebruikte producten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Dadelpasta is een populair zoetmiddel. Je kunt het in de Midden-Oosterse winkel en online kant-en-klaar kopen. Maar je kunt ook heel eenvoudig zelf dadelpasta maken. Dit doe je door ontpitte dadels in de keukenmachine helemaal glad te pureren.
Deze zelfgemaakte dadelpasta kun je nu gebruiken in verschillende gerechten. Bijvoorbeeld om gerechten zoeter te maken of om mee te bakken. Gebruik dadelpasta bijvoorbeeld als vulling voor koekjes (stroopwafels!) of maak een dressing voor salade net even zoeter. Dadelpasta smaakt ook lekker op brood of op een pannenkoek.
Dadelsiroop is dadelpasta, maar dan verdunt met wat water. Deze vloeistof wordt vervolgens gezeefd en daarna weer iets ingekookt, tot je een mooie siroopdikte hebt. Je kunt dadelsiroop op dezelfde manier gebruiken als honing of stroop. Dadelsiroop is te koop in de ruim gesorteerde supermarkt en online.
Dadels als alternatief voor suiker
Als je op zoek bent naar een manier om suiker te vervangen in je baksels, dan kunnen dadels een uitkomst zijn. In gebak kun je soms de suiker vervangen door dadelpasta of dadelsiroop. Houd er rekening mee dat dadels meer vocht bevatten dan suiker, en dat je dus minder vocht aan je recept hoeft toe te voegen.
Suiker vervangen door dadelpasta
Ga je de suiker vervangen door dadelpasta? Een vuistregel is dan:
- Vervang de suiker 1-op-1 voor dadelpasta, maar verminder de hoeveelheid vocht in een recept met 25%.
Het resultaat zal wel altijd echt heel anders zijn wat kleur, smaak en textuur betreft. Omdat dadels relatief veel vocht bevatten is het heel moeilijk om er bijvoorbeeld knapperige koekjes mee te bakken.
Dadelsuiker
Een ander product dat van dadels wordt gemaakt, is dadelsuiker. Dadelsuiker is gedroogde en gemalen dadelpasta. Als je dit wilt gebruiken in plaats van suiker, kun je dezelfde hoeveelheid aanhouden. Verminder wel de droge ingrediënten (bijvoorbeeld bloem) in je recept met ongeveer 25%. Dadelsuiker is het beste online te koop.
Dadels gebruiken in recepten
Zoals ik eerder in dit artikel al vertelde, zijn dadels een fijn ingrediënt om mee te bakken. Door de zoete smaak kun je hier goed cakes, brood of koekjes mee maken. Enkele lekkere recepten die ik al maakte met dadels zijn:
Ook lekker: dadels in de blender mixen met je favoriete smoothie voor een extra karamelachtige, zoete smaak. Of vul wat dadels met een beetje pindakaas, dip ze in chocolade, sprenkel wat zout erover en laat ze hard worden in de vriezer. Je kunt dadels ook fijnmalen met wat noten en granen en dit als bodem gebruiken voor een no-bake taart, zoals een cheesecake.
Dit artikel is geschreven door Dosia Brewer
