Suiker: het is een onmisbaar ingrediënt in de voorraadkast van de thuisbakker. In mijn recepten zie je regelmatig suiker tussen de ingrediënten staan en dat is niet voor niets. Suiker is niet alleen geliefd door de aangename zoete smaak, maar draagt ook bij aan de structuur en kleur van je baksels.
Gebak met suiker zal sneller goudbruin kleuren dan wanneer je geen suiker gebruikt. En koekjes of zanddeeg worden (mede) dankzij de suiker extra knapperig. Zonder de suiker zouden de koekjes een stuk saaier worden. En wat dacht je van meringues?! Die lekkernij heeft de suiker nodig voor een heerlijke structuur.
Zoals je ziet is suiker in veel recepten een belangrijk ingrediënt om meerdere redenen. Maar welke soorten suiker zijn er eigenlijk allemaal? En hoe weet je welke suiker je moet gebruiken in een recept?
Verschillende soorten suiker
Suiker of sacharose is een zoete stof, die van nature onder meer voorkomt in fruit, suikerriet en suikerbiet. Bekijk de verschillende soorten suiker en lees verder voor een korte uitleg over iedere soort.
- Kristalsuiker
- Fijne suiker
- Poedersuiker
- Suikerbakkerspoeder
- Grove suiker
- Rietsuiker
- Basterdsuiker
- Vanillesuiker
- Geleisuiker
- Parelsuiker
- Kandijsuiker
- Knettersuiker
Goed om te weten: als ik het in mijn recepten over suiker heb bedoel ik altijd gewone kristalsuiker. Alle andere soorten suiker, en dat zijn er nogal veel, noem ik specifiek bij hun naam.
Kristalsuiker
Kristalsuiker is de gewone suiker, dezelfde die je ook in je koffie of thee doet. Deze suiker wordt uit suikerbieten gewonnen en is de basis voor veel andere suikersoorten.
Andere namen voor kristalsuiker zijn melissuiker, tafelsuiker of sacharose. Die laatste is overigens de wetenschappelijke benaming voor deze gewone kristalsuiker. Zoals gezegd is dit dus de standaard suiker die ik in al mijn recepten gebruik. Deze suiker is ook veruit het makkelijkste verkrijgbaar.
Kristalsuiker wordt ook gebruikt om suikerklontjes van te maken. Voor suikerklontjes wordt de suiker iets vochtig gemaakt, stevig tegen elkaar gedrukt en vervolgens gedroogd.
Fijne suiker
Fijne suiker is een soort kristalsuiker. De fijne suiker ontstaat door het kristalsuiker te zeven. Zo wordt de fijne kristalsuiker van de rest gescheiden. Dankzij de fijne structuur lost deze suiker sneller op dan gewone kristalsuiker. Je kunt het hierdoor ook goed gebruiken tijdens het bakken.
Leuk weetje: deze gemakkelijk oplosbare, fijne kristalsuiker wordt ook veel gebruikt in koffieautomaten en wordt hierdoor ook wel automatensuiker genoemd.
Poedersuiker
Poedersuiker is een bekende suikersoort, maar wist je dat het ook een kristalsuiker is? Poedersuiker is namelijk fijngemalen kristalsuiker, nog fijner dan fijne suiker. Om klonteren tegen te gaan wordt er vaak wat zetmeel of ander antiklontermiddel toegevoegd, zoals calciumfosfaat of E341.
Poedersuiker lost heel snel op en is perfect om taarten en gebak mee te bestuiven vlak voor het serveren.
Suikerbakkerspoeder
Geloof het of niet, maar er is nog een fijnere suiker dan poedersuiker: suikerbakkerspoeder. Deze suikerbakkerspoeder kom je in Engelse recepten vaak tegen onder de naam icing sugar. Het bevat geen zetmeel als antiklontermiddel, maar wat gedroogde glucose.
Dankzij de fijne structuur is suikerbakkerspoeder perfect voor glazuur en voor het werken met marsepein en fondant.
Grove suiker
Grove suiker is een suikersoort die minder goed verkrijgbaar is in Nederland, maar in België en Duitsland in bijna alle supermarkten te vinden is. Deze suiker is grover dan de normale kristalsuiker en wordt voornamelijk gebruikt als decoratie, bijvoorbeeld op roomhoorntjes of vlaaien. Omdat de grove suiker heel blijft tijdens het bakken, zijn de suikerkorrels nog heerlijk knapperig nadat je jouw lekkernij uit de oven haalt.
Rietsuiker
Waar kristalsuiker wordt gemaakt van suikerbiet, is rietsuiker afkomstig van de stengels van de suikerriet. De normale rietsuiker is een witte suiker. Om lichtbruine en donkerbruine rietsuiker te krijgen, wordt er melasse toegevoegd. Melasse is een stroperig bijproduct van suiker en geeft de rietsuiker extra smaak en een bruine kleur.
Basterdsuiker
Een andere bekende soort suiker is basterdsuiker. Deze basterdsuiker is een zeer fijne suiker. Basterdsuiker is makkelijk verkrijgbaar in Nederland, maar in andere landen lastiger te vinden. Dit komt omdat basterdsuiker een beschermd product is. Soorten suiker in het buitenland die lijken op basterdsuiker zijn bijvoorbeeld de cassonade in België of muscovado suiker in Engeland.
Wat is het verschil tussen een fijne kristalsuiker en basterdsuiker? Basterdsuiker is kristalsuiker waaraan een suikerstroop is toegevoegd. Deze invertsuikerstroop is een vloeibare suiker en zorgt ervoor dat de basterdsuiker sneller oplost dan de gewone suiker. Ook maakt de toevoeging van suikerstroop basterdsuiker wat kleveriger dan normale kristalsuiker. Bewaar basterdsuiker daarom in een goed afgesloten pot, anders komen er harde klonten in.
Basterdsuiker is verkrijgbaar in verschillende soorten:
- Witte basterdsuiker
- Lichtbruine basterdsuiker
- Donkere basterdsuiker
Witte basterdsuiker
De gewone basterdsuiker is een witte suiker. Staat er in een recept geen kleur basterdsuiker bij? Dan gaat het om de witte variant.
Lichtbruine of donkere basterdsuiker
Naast de witte basterdsuiker kan je ook donkere basterdsuiker of een lichter bruine basterdsuiker kopen. Deze soorten ontstaan door het toevoegen van karamel en/of melasse aan de normale basterdsuiker. Bruine en donkere basterdsuiker dragen bij aan de smaak en kleur van het gebak.
Vanillesuiker
Vanillesuiker is een fijne suiker waaraan vanille of vanille-extract is toegevoegd. In de praktijk gaat het helaas vaak om vanillinesuiker. Bij deze vanillinesuiker is er een kunstmatige smaakstof (vanilline) toegevoegd aan de suiker en deze suikersoort heeft maar weinig te maken met echte vanille. Om te weten of je vanillesuiker of vanillinesuiker in huis haalt, kun je het beste goed op de verpakking kijken.
Wist je dat je ook zelf echte vanillesuiker kunt maken? Lees dit vanille-extract recept, waarin ik ook vertel hoe je vanillesuiker maakt. Het verschil proef je echt!
Tip: naast vanillesuikers zijn er ook andere smaakmakers verkrijgbaar. Denk bijvoorbeeld aan kaneelsuiker. Ook deze maak je heel makkelijk zelf door fijne suiker met wat kaneelpoeder te mengen.
Geleisuiker
Geleisuiker is kristalsuiker met pectine en citroenzuur. Pectine komt van nature voor in fruit en zorgt ervoor dat jam, marmelades en chutneys beter indikken. Als je voor de jam fruit gebruikt met een laag gehalte van pectine zorgt het citroenzuur ervoor dat er toch een gelei ontstaat. Een ander belangrijk voordeel van geleisuiker is dat het conserverend werkt, waardoor je de jam en andere producten langer kunt bewaren.
Parelsuiker of greinsuiker
Parelsuiker is samengeperste suiker en is verkrijgbaar in verschillende groottes. Andere benamingen voor parelsuiker zijn suikerparel of greinsuiker. De groottes van de suikerparels variëren van zo’n 1,5 mm tot ruim 1,5 cm.
Parelsuiker of greinsuiker wordt veel gebruikt in de bakkerij, bijvoorbeeld in suikerbrood of op kerstkransjes. De grote kristallen smelten niet tijdens het bakken en blijven lekker knapperig. In Nederland haal je parelsuiker bij sommige bak- en molenwinkels, in België en Duitsland vind je het vaak gewoon in de supermarkt.
Kandijsuiker
Kandijsuiker komt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en wordt vooral gebruikt als zoetstof in thee of koffie. Je ziet de kandij ook wel terug op koeken, zoals de kandijkoek. Kandijsuiker wordt gemaakt door ruwe bietsuiker of rietsuiker te laten kristalliseren. Zo ontstaan er langzaam grote kristallen van suiker. Om deze reden wordt er ook wel over suikerkristallen gesproken wanneer het over kandijsuiker gaat.
Misschien ken je de stokjes met kandijsuiker wel die soms bij de thee worden geserveerd? De suikerkristallen kunnen ook ontstaan op houten stokjes of katoenen draden. Het proces om kristallen te laten groeien kan wel enkele weken duren en is een leuk experiment om zelf thuis uit te voeren.
Kandijsuiker is standaard een witte suiker, maar er bestaan ook donkere kandijsoorten. Om donkere kandij te krijgen wordt er een karameloplossing toegevoegd.
Knettersuiker
Knettersuiker is vooral bekend als toevoeging aan chocolade, snoep of ijs. Misschien ken je de chocoladerepen met knettersuiker of denk je bij knettersuiker terug aan de diplollies van vroeger.
Tegenwoordig wordt deze suikersoort ook steeds vaker in de patisserie gebruikt. Knettersuiker is niets anders dan gewone suiker waar koolstofdioxide (koolzuurgas, wat ook in frisdrank zit) aan toegevoegd is. Dit zorgt voor het knetterende effect.
Welke soorten suiker gebruiken in recepten?
Witte suiker, bruine suiker, grove suiker, fijne suiker, bietsuiker, rietsuiker: er zijn ontzettend veel verschillende soorten suiker, met ook enorm veel mogelijkheden in de keuken. Om verwarring te voorkomen gebruik ik in mijn recepten altijd de specifieke naam van de benodigde suikersoort. Staat er gewoon ‘suiker’ in de ingrediëntenlijst? Dan gaat het om de normale kristalsuiker.
