In recepten wordt regelmatig bakpoeder gebruikt, maar steeds vaker kom je ook baking soda (zuiveringszout in het Nederlands) tegen. Wat is het verschil tussen bakpoeder en baking soda, en hoe kun je beide ingrediënten gebruiken?
Wat is bakpoeder?
Bakpoeder (of baking powder) is een samengesteld poeder; de ingrediënten zijn een carbonaat en een zuur. Ook wordt er nog zetmeel gebruikt als vulmiddel/stabilisator. Carbonaat zorgt tijdens het bakken, in combinatie met vocht uit het deeg of beslag en het zuur, voor de vorming van koolzuurgas. Dat gas zorgt ervoor dat je deeg of beslag rijst.
Wat is baking soda?
Baking soda is een natuurlijke, minerale stof (E500, een carbonaat). Dit ingrediënt is ook bekend onder vele andere namen, zoals baksoda, zuiveringszout, natriumbicarbonaat of dubbelkoolzure soda. Je kunt baking soda gebruiken om je beslag of deeg luchtiger te maken en te laten rijzen.
Hoe werkt baking soda of zuiveringszout?
Baking soda bevat zelf geen zuur en het werkt hierdoor alleen in combinatie met een zuurhoudend ingrediënt. Denk hierbij aan karnemelk, yoghurt, azijn of citroen (sap of rasp). Ook honing en basterdsuiker (dat bestaat uit suiker en invertsuikersiroop, voor meer info: alles over suiker) werken in combinatie met baking soda.
Het verschil tussen baking soda en bakpoeder
Bakpoeder en baking soda zorgen er allebei voor dat je deeg of beslag rijst, maar het zijn twee verschillende producten zoals je hierboven al hebt kunnen lezen. Kort samengevat:
- Bakpoeder is een carbonaat en zuur ineen. Om koolzuurgas te vormen (wat ervoor zorgt dat je baksels rijst), hoeft bakpoeder alleen in contact te komen met vocht.
- Baking soda bestaat alleen uit natriumbicarbonaat en bevat van zichzelf geen zuur. Om baking soda zijn werk te laten doen, moet er nog een zuur worden toegevoegd aan het deeg of beslag.
Bakpoeder of baking soda gebruiken in een recept
Als je aan de slag gaat met een van mijn recepten, staat altijd in de ingrediëntenlijst of je bakpoeder of juist baking soda nodig hebt. Bakpoeder is de meest bekende en meest gebruikte van de twee. Maar in sommige recepten gebruik ik liever baking soda, omdat het een beter en lekkerder resultaat geeft dan met bakpoeder.
Het kan ook zijn dat je bakpoeder en baksoda nodig hebt voor een recept. Waarom zou je bakpoeder én baking soda gebruiken? Het zuur in het bakpoeder zorgt ervoor dat de baksoda goed zijn werk kan doen. Een voorbeeld waarbij je zowel bakpoeder als baking soda gebruikt is dit koekjes basisrecept.
Werkt mijn bakpoeder of baking soda nog goed?
Heb je bakpoeder of baking soda nodig, maar weet je niet of de ingrediënten in jouw voorraadkast nog goed zijn? Na verloop van tijd kunnen bakpoeder en baksoda hun werking verliezen. Gelukkig kun je testen of je baking soda of bakpoeder nog goed werken, ondanks dat het ingrediënt oud is, over de datum is of bijvoorbeeld verkeerd is bewaard.
- De werking van bakpoeder test je als volgt: doe een halve theelepel bakpoeder in een bakje en giet daar 50 ml kokend water op. Gaat het borrelen, dan werkt het nog prima.
- De werking van baksoda gaat hetzelfde, alleen je moet ook iets zuurs toevoegen aan het mengsel. Doe een theelepel baking soda in een bakje. Voeg hier 50 ml kokend water en een theelepel azijn of citroensap toe. Als het mengsel gaat bubbelen, kun je de baksoda nog prima gebruiken.
Bakpoeder of baking soda kopen
Bakpoeder is in elke supermarkt verkrijgbaar, baking soda is iets lastiger te vinden. Baking soda koop je bij de grotere supermarkten en bij toko’s. Je koopt het in pakjes of verpakt per 5 gram in kleine zakjes. Let er wel op dat de zakjes in verhouding ongeveer 8 keer zo duur zijn als een grotere verpakking. Als je het dus vaker gaat gebruiken zou ik zeker voor de grotere verpakking gaan.
Kun je baking soda vervangen door bakpoeder?
Je kunt in principe bakpoeder gebruiken in plaats van baking soda, alleen wordt het eindresultaat vaak wel net iets anders. Ga uit van 3 keer de hoeveelheid bakpoeder als je het wilt vervangen. Dus 1 theelepel baking soda worden 3 theelepels (= 1 eetlepel) bakpoeder. Als het recept ook de toevoeging van een zuurtje bevat, kun je dit weglaten omdat bakpoeder geen zuur nodig heeft voor de werking.
Andersom kan het ook, als je juist bakpoeder wilt vervangen door zuiveringszout. Vervang 3 theelepels (=1 eetlepel) bakpoeder dan door 1 theelepel baking soda. Vergeet in dit geval niet een zuur toe te voegen om de baksoda te laten werken. Ook hier geldt: bakpoeder vervangen door baking soda is mogelijk, maar houd er rekening mee dat het resultaat net iets anders wordt.
